Με το Χρήστο Θεοδοσίου, εκπαιδευτή σκύλων

Οικονομική κρίση και ο κόσμος, όπως ήταν φυσικό, επηρεάστηκε σε όλους τους τομείς, ακόμη και στο κυνήγι. Στα πιο παλιά χρόνια, το να εκπαιδεύσεις ένα σκύλο από μόνος σου δεν ήταν και τόσο μεγάλο πρόβλημα, καθώς το θήραμα αφθονούσε και μπορούσες να προσφέρεις στο ζώο σου αρκετές εμπειρίες. Επίσης, και με ένα μέτριο ζώο θα μπορούσες να βρεις θήραμα. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια η οικονομική ευμάρεια του τόπου μας οδηγούσε αρκετούς κυνηγούς στην επιλογή του να αγοράσουν ένα έτοιμο ή ξεκινημένο λαγόσκυλο, καθώς το θήραμα μειώθηκε και μόνο με επαγγελματική και συνεχή εκπαίδευση θα μπορούσε ένας κυνηγός να έχει ένα ζώο εκπαιδευμένο εύκολα και γρήγορα. Σε αντίθετη περίπτωση χρειάζονται αρκετές ώρες, καύσιμα, όρεξη αλλά και γνώση για να πετύχεις το ζητούμενο. Σήμερα, όμως, ακόμη και οι λίγοι που έχουν την οικονομική δυνατότητα προτιμούν στο να περιορίσουν τα περιττά έξοδα και ευλόγως, η αγορά ενός έτοιμου κυνηγόσκυλου ενδεχομένως να θεωρηθεί ως περιττό έξοδο. Φυσικά, αυτό δεν σταματάει τον Κύπριο κυνηγό από το να αποσυρθεί από το κυνήγι αλλά προσπαθεί από μόνος του και με περιορισμένα έξοδα να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Έτσι, λοιπόν, τα τελευταία δύο τουλάχιστο χρόνια αρκετοί κυνηγοί λόγω οικονομικών δυσκολιών προτίμησαν να αγοράσουν νεαρά σκυλιά και να προσπαθήσουν από μόνοι τους να τα εκπαιδεύσουν. Αρκετοί δυσκολεύτηκαν και αντιμετώπισαν διάφορα προβλήματα ως προς την εκπαίδευση του σκύλου τους. Προβλήματα, τα οποία μοιράστηκαν μαζί μας και ζήτησαν τη δική μας συμβουλή. Η εκπαίδευση ενός λαγόσκυλου δεν αποτελεί κάποιο επτασφράγιστο μυστικό. Είμαστε πάντα πρόθυμοι να βοηθούμε τον αγνό συνάδελφο κυνηγό, ο οποίος προσπαθεί να κάνει το αδύνατο δυνατό για να απολαμβάνει το κυνήγι του. Έτσι λοιπόν, αγαπητοί αναγνώστες, ένα από τα πιο δημοφιλή ερωτήματα που έρχονται κοντά μας είναι πώς θα εκπαιδεύσουμε ένα νεαρό ή άπειρο σκυλί, ώστε να πηγαίνει με επιτυχία από το χώρο της βοσκής προς το σημείο, όπου κάθεται ο λαγός και να τον ξεφωλιάσει.

Καταρχάς, οφείλουμε να τονίσουμε ότι για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε ένα νεαρό και άπειρο σκυλί στο θέμα της ιχνηλασίας, θα πρέπει το σκυλί να είναι έτοιμο να βοηθηθεί, δηλαδή να είναι υπάκουο και συγκεντρωμένο. Αυτό το επιτυγχάνουμε με τη σωστή εκπαίδευση βασικής υπακοής και τη δημιουργία μιας καλής σχέσης και επικοινωνίας με το σκύλο μας. Επίσης, η επιλογή λαγόσκυλου από καλά κυνηγετικά αίματα, σίγουρα θα έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι πιο συγκεντρωμένο και να έχει εργασιακό πείσμα σε αυτό που κάνει.

Ένα σημείο που μπορούν εύκολα και ο εκπαιδευτής και ο εκπαιδευόμενος να εντοπίσουν, ο πρώτος οπτικά και ο δεύτερος οσφρητικά, ότι από εκεί πέρασε ένας ή περισσότεροι λαγοί είναι οι χώροι βοσκής. Εκεί, θα δούμε σημάδια όπως φαγωμένα χόρτα, γδαρσίματα στο έδαφος και κοπριά που φανερώνουν ότι υπάρχουν ίχνη.

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νεαρά και άπειρα σκυλιά είναι ότι δεν μπορούν να βρουν την τελευταία έξοδο του θηράματος και να το ακολουθήσουν και έτσι, μένουν στο σημείο της βοσκής, όπου εκεί είναι και πιο έντονα τα ίχνη. Οι λόγοι που το σκυλί δυσκολεύεται να ξεκαθαρίσει είναι κυρίως τρεις:

• Υπάρχουν πολλές είσοδοι και έξοδοι από το χώρο και το σκυλί δεν μπορεί να ξεχωρίσει την ηλικία του ίχνους

• Το θήραμα έφυγε με μεγάλο και γρήγορο διασκελισμό και άφησε ασήμαντα ίχνη πίσω του

• Μπορεί στο χώρο βοσκής τα ίχνη να μην είναι μόνο από ένα λαγό αλλά από περισσότερους και αυτό να μπερδεύει το ζώο.

Σε όλες τις περιπτώσεις εκείνο που πρέπει να κάνει ο χειριστής είναι σιγά σιγά και αφού δώσει χρόνο στο ζώο να δουλέψει στη βοσκή, να ξεκινήσει να κάνει με το σκύλο κύκλους περιμετρικά από το χώρο της βοσκής μέχρι και εκατό μέτρα, ούτως ώστε να εντοπίσει το ζώο ξανά δυνατά ίχνη από το θήραμα. Εκείνο, όμως, που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας είναι να μην βιάσουμε το σκυλί να φύγει από το χώρο της βοσκής μέχρι να σιγουρευτούμε ότι το θήραμα δεν είναι εκεί. Αρκετές φορές το θήραμα μπορεί να βρίσκεται στο χώρο της βοσκής του είτε λόγω υπερβολικής πίεσης ή υπερβολικής ησυχίας, σε ένα οργωμένο χωράφι ή σε ένα αμπέλι.

Αν το σκυλί έχει κυνηγετική μύτη και το θήραμα βρίσκεται εκεί θα το εντοπίσει, εάν όχι, τότε η εμπειρία του εκπαιδευτή και η συνεργασία του με το ζώο θα το βγάλει από το λαβύρινθο. Ως συνήθως, ένα λαγός, ο οποίος φεύγει από το βοσκότοπο λόγω ύπαρξης κάποιου κινδύνου μπορεί να διανύσει μια απόσταση μέχρι και 100 μέτρα με γρήγορο και μεγάλο διασκελισμό για να αφήσει όσο το δυνατό πιο λίγα ίχνη. Σε εκείνη την περίπτωση ο λαγός θα σταματήσει, συνήθως, σε κάποιο ψηλό σημείο για να αφουγκραστεί και να σχεδιάσει την πορεία του μακριά από τον κίνδυνο. Εκεί θα είναι και το επόμενο σημείο με τα δυνατά ίχνη που πρέπει να οδηγήσουμε το σκυλί μας. Αν το σκυλί δεν είναι εκπαιδευμένο σε ζητήματα υπακοής και εάν δεν έχει καλή συνεργασία με το χειριστή του, τότε θα ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία με δυσκολία. Επομένως, πρέπει να κάνουμε προσεκτικούς, αργούς γύρους με το σκύλο μεγαλώνοντας τον κύκλο μέχρι να βρούμε το επόμενο δυνατό ίχνος. Αν το σκυλί είναι νευρικό, του υπενθυμίζουμε την υπακοή ενώ αν κάνει την έρευνα γρήγορα και όχι προοδευτικά, τον επιστρέφουμε πίσω για να ξαναερευνήσει. Μπορεί να μην βρούμε το σημείο όπου το θήραμα σταμάτησε αλλά μπορεί να μπούμε και στα ίχνη της πορείας, τα οποία σχημάτισε το ζώο για να πάει προς τη φωλιά του. Τώρα, η κάθε πορεία είναι διαφορετική. Υπάρχουν πορείες εύκολες και δύσκολες. Πορείες μακρινές και κοντινές. Ο λαγός θα κάνει διπλοπατήματα, τρεξίματα κι ένα σωρό κόλπα. Με την ίδια πάντοτε τακτική της περιμετρικής έρευνας, αυξάνοντας την απόσταση από το τελευταίο ίχνος, προσπαθούμε να ακολουθήσουμε το θήραμα και να βάλουμε ένα άπειρο ζώο σε πιο δυνατά ίχνη μέχρι τα τελευταία ίχνη, όπου και βρίσκεται το θήραμα. Κάποτε, μπορεί να δούμε το σκύλο μας να εργάζεται με ανορθόδοξο τρόπο ή και με παράξενο για εμάς τρόπο. Πρέπει να αφήσουμε το ζώο να κάνει την εργασία του κι αν δεν τα καταφέρει μόνο του να ακολουθήσει τα ίχνη, τότε τον βοηθάμε εμείς. Πρέπει να έχουμε πάντοτε στο μυαλό μας ότι η μύτη ενός καλού λαγόσκυλου είναι μεγαλύτερης εμπιστοσύνης και σιγουριάς από το δικό μας μυαλό. Εδώ είναι το λάθος που κάνουν αρκετοί κυνηγοί, οι οποίοι μπορεί να βλέπουν το ζώο τους να πραγματοποιεί ενώ βρίσκεται σε ιχνηλασία μια διαφορετική συμπεριφορά, όπως για παράδειγμα να επιστρέφει πίσω στα ίδια ίχνη και να προσπαθούν να σταματήσουν το ζώο τους νομίζοντας ότι αυτό κάνει λάθος έρευνα. Χαρακτηριστικά θυμάμαι μια ιχνηλασία με μια πολύ έμπειρη σκύλα που είχα, η οποία μετά από ξεκαθάρισμα από το βοσκότοπο με οδήγησε περίπου 700 μέτρα με ιχνηλασία προς μια κατεύθυνση και ακολούθως, επέστρεψε πίσω σχεδόν πάνω από τα ίδια ίχνη διαφυγής του θηράματος στο σημείο της βοσκής, πήγε ακόμη 100 μέτρα αντίθετα από την αρχική της κατεύθυνση και ξεφώλιασε το λαγό. Ο συγκεκριμένος λαγός χάραζε την πορεία του κι επέστρεφε πίσω στα ίδια ίχνη για να μπερδεύει τους διώκτες του. Εάν δεν είχα εμπιστοσύνη στο σκύλο μου, πιθανό η επιστροφή μου στο βοσκότοπο να με απογοήτευε και να σταματούσα το σκυλί.

Τώρα, ένα άλλο ερώτημα που λαμβάνουμε είναι εάν πρέπει να βάζουμε ένα έμπειρο σκύλο μαζί με ένα μαθητευόμενο για να τον καθοδηγήσει. Αυτό είναι κάτι που ενδείκνυται στην εκπαίδευση ενός νεαρού σκύλου, εάν και εφόσον και ο δάσκαλος και ο μαθητής είναι κατάλληλοι. Δηλαδή, δεν μπορεί να πάρουμε ένα δάσκαλο(σκύλο), ο οποίος έχει σοβαρά ελαττώματα ούτε ένα μαθητευόμενο, ο οποίος είναι ζηλιάρης, κάνει ιχνηλασία ανταγωνιστική και είναι αντικοινωνικός με άλλα ζώα. Ένας καλός δάσκαλος θα δείξει το σωστό τρόπο εργασίας σε ένα νεαρό και άπειρο σκύλο αλλά μέχρι ενός σημείου. Αυτό πρέπει να σταματήσει μόλις το νεαρό σκυλί ξεκινήσει να δουλεύει και μπει στο παιχνίδι, αλλιώς το νεαρό σκυλί παθαίνει εξάρτηση από το μεγάλο και πιο έμπειρο σκύλο και περιμένει απ’ αυτό να τα βγάλει πέρα στα δύσκολα. Ανά διαστήματα, δηλαδή μία στις 7-10 εξόδους, παίρνουμε και το μεγάλο μαζί με το μικρό, απλά για να του ανεβάσει λίγο το ρυθμό του. Ωστόσο, για να ολοκληρωθεί ο νεαρός σκύλος πρέπει να τον αφήσουμε να ολοκληρώσει μόνος του και να αποκτήσει δικές του εμπειρίες, οι οποίες μένουν στο μυαλό του και γίνεται πιο πεπειραμένος.

Φυσικά, εδώ παίρνουμε κάποιες γενικές περιπτώσεις, καθώς το κάθε ζώο έχει το δικό του χαρακτήρα και αντιμετωπίζει τα δικά του προβλήματα, τα οποία πρέπει να τύχουν σωστού χειρισμού.

Υπάρχουν πολλά νεαρά σκυλιά ταλέντα με προσόντα, τα οποία ξεκινούν πολύ υποσχόμενα αλλά στην πορεία λόγω κακής εκπαίδευσης καταστρέφονται. Κανένα σκυλί δεν γεννιέται γνωρίζοντας πως να κυνηγάει μεθοδικά και κανένα σκυλί δεν γεννιέται σκάρτο, ιδιαίτερα όταν προέρχεται από καλούς γονείς, αλλά η πορεία του κάθε σκύλου οφείλεται κυρίως στην εκπαίδευση και το σωστό χειρισμό.

Εμείς είμαστε στη διάθεσή σας για τα δικά σας ερωτήματα, να σας βοηθήσουμε με όποια προβλήματα αντιμετωπίζετε είτε μέσω ηλεκτρονικής επικοινωνίας με το περιοδικό είτε μέσω της ιστοσελίδας του περιοδικού.