Δείτε τον λαγό από μία άλλη γωνιά - ΛΑΓΟΣ (Lepus europaeus)

Του Θεόδωρου Χριστάκη Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος
Νυκτόβιο φυτοφάγο είδος που απαντάται παντού στο νησί μας. Προτιμά θαμνότοπους, γεωργικές καλλιέργειες και αραιά δάση. Αποφεύγει τα κλειστά δάση, κύριος λόγο ελλείψεις τροφής. Οι ημερήσιες ανάγκες του σε νερό είναι 150-200cm3. Κατά την χειμερινή περίοδο οι ανάγκες του ικανοποιούνται από την περιεχόμενη υγρασία της τροφής του. Πίνει όμως νερό σε περιόδους ξηρασίας και κατά το θηλασμό των νεογνών. Το βάρος του κυμαίνεται 3-6 kg , με το θηλυκό να έχει κατά κανόνα μεγαλύτερο βάρος από το αρσενικό. Εξαιρετικός δρομέας, έχει την δυνατότητα να αναπτύσσει ταχύτητα 70-80 Km/h για μικρές αποστάσεις.
Ένα σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται στο λαγό αλλά και στο κουνέλι είναι η κοπροφαγία. Τα περιττώματα τους είναι δυο ειδών. Τα κανονικά που παράγονται στο λεπτό έντερο και αυτά που παράγονται στο τυφλό έντερο που είναι μικρότερα, γυαλιστερά με ακανόνιστο σχήμα και μαλακά. Τα δεύτερα τρώγονται από τα δυο ειδή, λαγό και κουνέλι, μια και είναι πλούσια σε βιταμίνη Β και πρωτεΐνες. Αν τα δυο ειδή στερηθούν τα κόπρανα του τυφλού εντέρου πεθαίνουν αν είναι νεογνά, αν δε είναι ενήλικα εμφανίζουν τριχόπτωση.
Πολυγαμικό είδος, γεννά 4-5 φορές το χρόνο 2-5 μικρά με τρίχωμα και ανοιχτά μάτια ικανά να περπατήσου λίγες ώρες μετά. Αναπαράγεται καθόλη τη διάρκεια του έτους. Η εγκυμοσύνης διαρκεί 40-46 μέρες αλλά κάθε 30-35 μέρες γεννιούνται νεογνά. Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ παράξενο, το φαινόμενο αυτό που παρατηρείται μόνο στο λαγό, ονομάζεται επικύηση, οφείλεται στη μήτρα του λαγού που είναι δισχεδής, που του δίνει την δυνατότητα να διακρατεί δυο γέννες ταυτόχρονα, μία σε κάθε κέρας, συνεπώς 5-10 μέρες πριν από το τοκετό έρχεται σε οργασμό και γονιμοποιείται. Γεννά 4-5 φορές το χρόνο 2-5 μικρά με τρίχωμα και ανοιχτά μάτια ικανά να περπατήσουν λίγες ώρες μετά. Τα νεογνά που γεννούνται στο τέλος της κυνηγετικής περιόδου, είναι ώριμα σεξουαλικά 7-8 μήνες μετά και δίνουν απογόνους πριν την νέα κυνηγητική περίοδο.
Σημαντικότατος παράγοντας στην επιτυχία της αναπαραγωγής είναι το είδος, η ποσότητα αλλά και η ποιότητα της τροφής στο βιότοπο. Φυτά όπως το τριφύλλι και το κριθάρι έχουν μεγάλες ποσότητες σε χημικές ουσίες που περιέχου οιστρογόνα και γοναδότροπες ορμόνες που βοηθούν την αναπαραγωγική διαδικασία, για αυτό πρέπει να προτιμούνται ιδιαίτερα στις σπορές για βελτίωση των βιοτόπων. Το ιδανικό μέγεθος μιας περιοχής σποράς είναι περίπου τα ( 1000 – 1400 τετραγωνικά μέτρα). Οι περιοχές καλό θα ήταν να είναι όσο αυτό είναι εφικτό ομοιόμορφα διασκορπισμένες στο βιότοπο, με τα είδη των φυτών που αναφέρονται πιο πάνω.
Ένα άλλος σημαντικότατος παράγοντας στην επιτυχία της αναπαραγωγικής διαδικασίας, είναι η μείωση της συνεχείς ενόχληση που δέχεται ο λαγός, εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, 365 μέρες το χρόνο από την λαθροθηρία και την παράνομη εκπαίδευση κυνηγητικών σκύλων.
Είδος με τεραστία αναπαραγωγική ικανότητα ο λαγός, που καταφέρνει να επιβιώνει και να αναπαράγεται κάτω από τις πλέον δύσκολες και αντίξοες συνθήκες. Με σωστή διαχείριση, προστασία και βελτίωση των βιοτόπων μπορεί να αυξηθεί θεαματικά, καθώς θα βοηθήσουμε το είδος τόσο στην αναπαραγωγή όσο και στην μείωση των απωλειών του από φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια. Αρκεί να σκεφτούμε ότι ένας θηλυκός λαγός που δεν έχει θηρευτεί έχει την ικανότητα να δώσει 8-25 νέα άτομα πριν την έναρξη της κυνηγητικής περίοδο. Εδώ πρέπει να προσθέσουμε και τα νεογνά που γεννούνται στο τέλος της κυνηγετικής περιόδου, είναι ώριμα σεξουαλικά 7-8 μήνες μετά και δίνουν απογόνους πριν την νέα κυνηγητική περίοδο. Αν καταφέραμε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τους παράγοντες θνησιμότητα των νεαρών αλλά και των ενήλικων λαγών (λαθροθηρία, αλεπού, παράνομη εκπαίδευση κυνηγητικών σκύλων) και το ποσοστό επιβίωσης των νεαρών λαγών κυμαίνεται πάνω από 50% τότε τα αποτελέσματα που θα δούμε θα είναι πέρα για πέρα θεαματικά.
Βιβλιογραφία
Παπαγεωργίου, Ν.(1990).Βιολογία Άγριας Πανίδας. Θεσσαλονίκη:University Studio Press
Παπαγεωργίου, Ν.(2005).Οικολογία και Διαχείριση της Άγριας Πανίδας. Β’ έκδοση. Θεσσαλονίκη: University Studio Press
Παπαγεωργίου, Ν.(1996).Ετροφη θηραματων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press